Achtergrond – Context Geschiedenis
Hieronder worden belangrijke gebeurtenissen in de context van de geschiedenis genoemd die van invloed waren op migraties van mensen en het voortbestaan van (delen van) stammen. Deze zijn terug te vinden in de tijdsbalk op de site. Ook wordt voor relevante steden (in Nederland en Duitsland) een korte achtergrond gegeven van lokaal belangrijke gebeurtenissen. Voor een uitgebreide beschrijving van de diverse gebeurtenissen kan men het beste Wikipedia raadplegen.
| Kruistochten | Deze waren van 1096-1272; hierbij trokken grote hoeveelheden mensen naar Jerusalem op verzoek van de paus. Hoewel weinig meer over het belang te zeggen is, wordt het toch genoemd, omdat in de Kroniek van Van Dorsten (Neuenhaus) een analyse staat dat het familiewapen wellicht afkomstig is uit de kruistochten op basis van een beschrijving door een Europeaan in Palestina in de 12e eeuw. |
| Duitse Orde | Deze orde bestond vanaf 1190 (ontstaan tijdens het Heilige Roomse Rijk). Het bestond in die tijd voornamelijk uit edelen van Westfalen. De hoogtij voor de Lijflandse Orde (deel van de Duitse Orde) was van 1309-1410 en men werd definitief uit die regio verdreven in het midden van de 15e eeuw. De Duitse Orde bestond nog tot in de vorige eeuw! |
| Hanze Steden Verbond | Het Hanze verbond (samenwerking steden in Noord Europa) ontstond halverwege de 12e eeuw, waar medio 13e eeuw de Duitse Hanze uit voortkwam en met het hoogtepunt halverwege de 15e eeuw. Hierbij trokken veel handelaren naar andere Hanzesteden met name rond de Oostzee en de Noordzee en vestigden zich ook overal. Ook de rijke Hanzestad Dorsten deed hier heel actief aan mee. |
| Gouden Eeuw | Dit is de 17e eeuw in Nederland (De Nederlanden). In de twee eeuwen ervoor begon er al steeds meer handel te komen, maar dit was een hele rijke tijd en het achterland (in Duitsland) was toen ook heel erg op De Nederlanden gericht en veel mensen trokken daarheen. Met de oprichting van de VOC in 1602 gingen bovendien ook veel mensen varen naar de Oost en naar de West. |
| Gelderse Oorlog(en) | Om Gelre en door Gelre zijn diverse oorlogen gevoerd die van invloed waren op de hele regio (Nederland, België en Duitse deelstaten) en lokaal grote gevolgen hadden. De belangrijkste zijn de Gelderse Onafhankelijkheidsoorlog van 1477 tot 1499 (in 2 delen). Deze werd voorafgegaan door de Gelderse Successieoorlogen (1371-1379 en 1423-1448) en gevolgd door de Gelderse Oorlogen (1502-1543). |
| 80-jarige Oorlog | De oorlog tussen De Nederlanden en Spanje (1568-1648) naar aanleiding van de opstand van De Nederlanden in 1568 (met name door de botsing van het opkomende Protestantse geloof tegen de wrede Katholieke Spaanse onderdrukking). In 1581 het ontstaan van de Republiek der Nederlanden. |
| 30-jarige Oorlog | De 30-jarige oorlog (1618-1648) was een grote geloofsoorlog (met ook politieke motieven) en speelde zich af in een groot deel van Europa. Het had in Duitsland (en het Heilige Roomse Rijk) grote gevolgen. |
| Hollandse Oorlog | De oorlog (1672-1678) waarbij de Fransen onder koning Lodewijk XIV bijna de hele Nederlanden veroverden en ook de hele regio rond Münster en Dorsten. Voor De Nederlanden was dit feitelijk het einde van de Gouden Eeuw. |
| 9-jarige Oorlog | Een nieuwe oorlog met Frankrijk (1688-1697) waarbij De Nederlanden samen met Engeland hen tegen wisten te houden in de zuidelijke Nederlanden. |
| Napoleontische Tijd | De Franse overheersing van heel Europa (Nederland 1799-1815), waarbij een broer van Napoleon in De Nederlanden aan de macht was (veel slachtoffers). |
| WO I | De oorlog van de asmogendheden (met het Duitse Rijk en Oostenrijk-Hongarije) tegen de rest van Europa, waarbij Nederland echter neutraal bleef. |
| WO II | De wereldwijde oorlog van Duitsland, Italië en Japan tegen de rest van de wereld met veel slachtoffers. |
| Amersfoort | Stadsrechten in 1259, grote stadsbrand in 1340. In de 16e eeuw veel last van oorlogshandelingen en daarna ging het economisch bergafwaarts. |
| Amsterdam | Stadsrechten rond 1300, groeide in de Gouden Eeuw uit tot één van de belangrijkste haven- en handelssteden ter wereld. In 1452 een hele grote stadsbrand. |
| Arnhem | Stadsrechten in 1233; werd lid van Hanze in 1441. In 1813 waren er zware gevechten tussen de Franse bezettingsmacht en Pruisische troepen. |
| Braemsche | Oude stad aan de Hase uit de tijd van Karel de Grote, vroeger veel lakenkopers. |
| Breda | Stadsrechten in 1252, grote stadsbranden in 1490 en 1534. Bezet door de Spanjaarden aan het eind van de 16e eeuw. |
| Deventer | Hanzestad, stadsrechten 1123, behoort tot de oudste steden van Nederland. Was in de 11e en 12e eeuw al een belangrijke handelsplaats. |
| Dordrecht | Stadsrechten in 1220. Dordrecht ontwikkelde zich in de 14e eeuw tot een belangrijke stapelplaats van hout, wijn en graan en was rond 1400 de grootste (en oudste) stad van Holland. In 1572 was hier de eerste vrije statenvergadering en erkende men Willem van Oranje als vorst van de onafhankelijke Nederlanden. |
| Kampen | In de 14e eeuw groeide Kampen uit tot één van de machtigste en toonaangevende steden van Noord West Europa. Pas tegen 1700 was dit afgelopen. |
| Leiden | Stadsrechten in 1266, belegerd door de Spanjaarden en ontzet in 1574 (een derde van de inwoners kwam om), bloeitijd in de Gouden Eeuw. |
| Neuenhaus | Gesticht in 1317 en stadsrechten in 1369. Ligt aan de vroeger belangrijke rivier de Overijsselse Vecht, verbinding met de IJssel. |
| Nijmegen | Nijmegen is een zeer oude stad uit de Romeinse tijd (100 N.C.). In 1230 werd het vrije Rijksstad en in 1402 Hanzestad. |
| Rotterdam | Stadsrechten in 1340, het werd een belangrijke plaats rond 1500. In 1572 werd het geplunderd door Spaanse troepen. |
| Steenwijk | Stadsrechten in 1296. In 1523 een grote stadsbrand door plunderende Gelderse troepen. In 1580-1581 een zware belegering, maar hield stand. Kort daarna kwam er een pestepidemie waardoor 2300 van de 2500 inwoners overleden. |
| Utrecht | Een bisschop sinds de 8e eeuw, stadsrechten in 1122. Vanaf de 12e eeuw streden de graven van Holland en Gelre om de macht in Utrecht (ontstaan in de Romeinse tijd). Tot halverwege de 16e eeuw de grootste stad van de noordelijke Nederlanden. |
| Zutphen | Eén van de oudste steden van Nederland en heel belangrijk als Hanzestad; de 14e eeuw was de gouden eeuw. Op 17 november 1572 was er een bloedbad door de Spanjaarden. Er volgden jaren van bezetting en belegeringen en tussen 1582 en 1591 trok het grootste deel van de inwoners weg. |
| Zwartsluis | Werd pas in 1398 voor het eerst genoemd als doorvoerhaven voor turf. Het lag aan de monding van de toen belangrijke Overijsselse Vecht (naar Neuenhaus). |
| Zwolle | In 1230 kreeg Zwolle stadsrechten en in 1448 werd het opgenomen als stad van het Duitse Rijk. De vijftiende eeuw was de gouden eeuw. Zwolle was de enige stad die niet door de Spanjaarden werd heroverd tijdens de 80-jarige oorlog. |