Uitgestorven – Dordrecht (Breda – Dorst)

Inleiding

De Dordrecht Stamboom is een uitgestorven stamboom voornamelijk in west Nederland die diverse bekende mensen heeft voortgebracht. De stamvader stamt al uit het midden van de 16e eeuw, is afkomstig uit Dorst bij Breda en via Breda tijdens het begin van de 80-jarige oorlog (bezetting Breda door Spanjaarden) naar Dordrecht vertrokken. Er zijn geen naam dragende nazaten meer gevonden, hoewel met name de tak die naar Den Haag is vertrokken wellicht nog nieuwe inzichten kan opleveren als de bronnen daar verder worden bekeken. Er is nog één kleinere historische stamboom gevonden in Breda met die naam (wellicht gerelateerd) en in Dordrecht is ook een stamboom Van Dorsser begonnen (bestaat nu nog), wellicht ook gerelateerd.

Stamvader Analyse

De stamvader is Adriaen Franck Willemszn die zich in 1564 inschrijft als poorter (burger) in Breda, afkomstig is uit Dorst onder Oosterhout en van beroep moutmaecker. Hij is getrouwd met Lijsbeth Cornelis Henricxz van der Mijl en heeft dan al meerdere kinderen (waaronder Frans en Cornelis die later de stam voortzetten). Hij komt zijn broer Peter achterna die zich al in 1562 inschreef en heeft ook nog een broer Aelbrecht die later ook met zijn gezin (met meerdere zonen) in Gilze woont. Iedereen gebruikt dan alleen nog maar patroniemen en niet de achternaam Van Dorsten (dat gebeurt pas in Dordrecht).
Rond 1580 (de huizen in Breda worden overigens pas eind van de eeuw verkocht) gaat het hele gezin naar Dordrecht (in 1581 wordt Breda door de Spanjaarden bezet en vinden vele inwoners de dood, vermoedelijk is dit de reden om te vertrekken). Overigens overlijdt ook Lijsbeth in 1579-1580. Adriaen vertrekt dan rond 1590 naar Haarlem om daar te trouwen met Jenneken Cornelis Claesdr (kinderen blijven in Dordrecht), komt rond 1597 weer terug en overlijdt rond 1600. Adriaen was (of werd) behoorlijk gefortuneerd.
Verder zijn er de volgende aanknopingspunten en constateringen:

  • De archiefdata in Haarlem zijn nog niet gedigitaliseerd, hieruit zou nog meer informatie kunnen komen.
  • Vreemd is dat de zonen van Adriaen (Frans en Cornelis) al tussen 1590 en 1610 kinderen moeten hebben gekregen. Deze geboortedata zijn echter niet terug te vinden in Breda en ook niet in Dordrecht. Hebben ze wellicht tussentijds nog ergens anders gewoond?
  • Adriaen en de zonen zijn zijdelaeckenkopers geworden in Dordrecht en later nog anderen in de familie.
  • Het is merkwaardig dat men de achternaam Van Dorsten aangenomen heeft, terwijl verder iedereen die uit Dorst afkomstig was (al vanaf vroeg in de 15e eeuw) zich Van Dorst noemde (nog steeds een bestaande achternaam). Een theorie zou kunnen zijn dat men daarvoor al afkomstig was uit de plaats Dorsten of van elders en al de naam had, maar dit is ver gezocht.
  • Er is nog het nodige terug te vinden in het rechterlijk archief van Oosterhout over de periode 1400-1600, maar ook daar is verder niets over het gezin terug te vinden.
  • Er is in Breda later nog een tak die Van Dorsten heet en begint met Vincent Lucassen die rond 1630 trouwt. Wellicht is deze ook afkomstig uit deze stamboom. Deze is intussen uitgestorven.

Verdere Analyse

De stamvader had drie zonen Frans, Cornelis en Jan, die hieronder worden beschreven.

Zoon Jan is verder weinig van bekend, behalve dat hij in 1581 nog onmondig was en dus in de periode 1560-1580 geboren zal zijn. Er is de indicatie dat Cahalina Jans van Dorsten in Dordrecht, geboren rond 1622, een dochter zou zijn. De vraag is of dit de Jan kan zijn die later als schoolmeester via Heenvliet in Brielle terecht komt als stamvader van een redelijke (en welvarende) tak in Rotterdam. Broer Frans was tot 1626 ook leraar.

Zoon Frans was getrouwd met Margaretha Cotermans en kreeg in de periode 1585-1605 (geen geboorte teruggevonden!) drie dochters (allemaal getrouwd) en vier zonen. Ook bij de kinderen in Dordrecht (volgens de Navorscher) zijn vele geboortedata niet teruggevonden in de uitgebreid aanwezige DTB-gegevens. Het lijkt alsof hier een bron verdwenen is of dat ze in de buurt van Dordrecht (of Breda) hebben gewoond.

  • Jan trouwde met Gertruyt van Gerwen en kreeg tussen 1630 en 1650 drie zonen (geen geboorte teruggevonden!): Ambrosius werd advokaat in Amsterdam, Matthijs werd schipper op de binnenvaart en Jacobus werd kunstschilder (leerling Rembrandt). Ze zijn allemaal begraven in Amsterdam, maar van geen is een vrouw of kinderen bekend!
  • Cornelis trouwde met Ermptgen Verboom en kreeg meerdere dochters die allemaal getrouwd zijn in Dordrecht.
  • Adriaen trouwde met Johanna van Balen en kreeg een dochter (getrouwd in Dordrecht) en twee zonen:
    • Frans is getrouwd met Geertruyd Tegelberch, ging wonen in Den Haag en kreeg een gezin. Dit moet nog een keer verder uitgezocht worden zodra de gegevens van Den Haag digitaal leesbaar zijn.
    • Maerten is getrouwd met Ariaentje Keijsers en bleef in Dordrecht wonen. Een kleinzoon trok begin 18e eeuw naar Rotterdam waar de stam in ieder geval is voortgezet tot begin 20e eeuw.
  • Jacob is weinig van bekend, hij is in 1655 gestorven. Is dit wellicht de stamvader van Van Dorsser?

Zoon Cornelis was getrouwd met Susanna Verheijden (1595). Hier spreken de bronnen elkaar soms tegen en zijn er wellicht twee Cornelis Adriaensen in Dordrecht. Volgens het archief zijn er in ieder geval nog vijf kinderen geboren van 1613 tot 1623 van Cornelis van Dorsten (maar daarvoor moeten zeker ook kinderen geboren zijn, waaronder een Adriaen), waarvan verder niets terug is gevonden. Deze Adriaen is getrouwd in 1621 (dus geboren voor 1600) en 1636, maar, maar heeft bijna zeker alleen in het tweede huwelijk meerdere kinderen gekregen. Hierbij zat een zoon Cornelis die ruim 50 is geworden, maar waarschijnlijk niet getrouwd is geweest, en een zoon Pieter. Deze Pieter kreeg vijf dochters en vijf zonen, maar slechts van één zoon is bekend dat die getrouwd is en kinderen kreeg, die het geslacht niet voort hebben kunnen zetten.

Dan is er nog een aparte tak in Dordrecht van Herman en Theunis Jacobse waarover het volgende valt te melden:

  • Deze heet Van Dorsser en heeft nog naam dragende nakomeling (dus niet uitgestorven)
  • Via patroniemen is de vader op Jacob bepaald, maar door de nazaten is hiervan ook een stamboom gemaakt (op internet) waarbij de vader op Teunis Teunis is bepaald (stamvader van die stamboom).
  • De meldingen tot 1811 van deze stam waren vaak met Van Dorsser, maar ook regelmatig Dorsten, Dorser, Dorssen en Dorsen. Het is dus de vraag of dit een tak is van Van Dorsten. Het nageslacht heeft bij de Burgerlijke Stand de naam Van Dorsser aangenomen. Dit is ook de enige Van Dorsser stam die bestaat in Nederland. Als dit geen naam variant is, is de vraag waarvan deze naam (vooral met ‘van’ ervoor) is afgeleid?
  • Als het Jacob is, is de vraag waar deze vandaan komt. De grootste kanshebber is Jacob van Frans Adriaensz die al voor 1600 geboren moet zijn. Hij zou dan ook nog van Cornelis kunnen zijn geweest. En het zou ook nog Jacob van Aelbrecht kunnen zijn die ook vanuit Breda naar Dordrecht is gekomen.
  • Herman heeft een kleine tak die voornamelijk met patroniemen gevormd is, maar gedetailleerd uitzoeken en een enkele achternaam vermelding doet deze toch kloppen. Hij krijgt meerdere zonen, waarvan één ook weer meerdere zonen kreeg, maar het geslacht heeft zich uiteindelijk niet voortgezet.
  • Teunis kreeg meerdere kinderen waarvan één zoon Herman (1642) getrouwd is met Neeltje Stevens. Deze kregen twee dochters en twee zonen die allemaal trouwden. Stevens Hermense heeft het geslacht verder doorgezet waarbij drie zonen eind achttiende eeuw getrouwd zijn. Hieruit is de actuele stam Van Dorsser ontstaan.

Bronnen en Wetenswaardigheden

  • Diverse referenties in Breda van 1564 tot 1599, vooral erfenisregelingen en huizenverkoop.
  • Vele referenties in Dordrecht van 1612 tot 1800 van vele leden van de familie en van velerlei aard, ook diverse referenties in andere plaatsen in de omgeving.
  • De meldingen vanuit Den Haag zijn nu vooral indirect (uit andere bronnen). Zodra de bronnen van Den Haag zelf worden gedigitaliseerd (elektronisch doorzoekbaar) valt hier nog het nodige nieuwe materiaal te verwachten.
  • Een interessante is de meerderjarigheidsverklaring in 1667 van Jacobus in Amsterdam, dit betreft de leerling kunstschilder van Rembrandt van Rijn.
  • Daarnaast nog de nodige meldingen waarbij Adriaen als advokaat optreedt (begin 18e eeuw).
  • Vanaf 1681 ook veel meldingen van de aparte tak Theunis en Herman Jacobse.
  • Het was een rijke familie en er werd dan ook veelvuldig met andere bekende rijke families in Dordrecht getrouwd.
  • Er waren verschillende zijdelakenhandelaren in de familie, ook aangetrouwd.
  • Ambrosius heeft drie studies gevolgd aan de universiteit van Leiden: letteren (1653), rechten (1663) en zonder faculteit (1686).
  • Christiaan Huygens is overleden in het huis van de weduwe (Geertruyd Tegelberch) van Frans in Den Haag.
  • Adriaen van Frans studeerde rechten, werd advocaat aan het Hof van Holland en lid van de Raad van Admiraliteit.
  • Cornelis van Adriaen werd commisaris in Rotterdam, broer Peter commissaris in Dordrecht.
  • Johanna van Balen (vrouw Adriaen Fransz) huwde na zijn dood in 1656 met Dirck van Delen uit Arnemuiden die een gedenkplaat heeft gemaakt van de drie vrouwen die hij heeft gehad (nu eigendom van de kerk te Arnemuiden).

Actuele Status

Er zijn geen naam dragende (Van Dorsten) nazaten meer. U kunt een groot deel van de stamboom Van Dorsten ook vinden bij een vrouwelijke nazaat (heeft veel uitgezocht).

De beschrijving van de stamboom van Van Dorsser kunt u vinden op:

Onder de menu optie Genealogie kunt u alle details vinden van deze stamboom.

Account

Username:

Password:

Wachtwoord vergeten

Zoeken

Stamboom

Voornaam


Achternaam

Geavanceerd zoeken

Website

Scroll naar top